Soru ve Cevaplarla Florlu Gazlar (F-Gaz) Yönetmeliği

Hazırlayan: Kadir İsa

Florlu Gazlar (F-Gaz) yönetmeliği kapsamındaki eğitim ve sertifikasyon gereklilikleri nelerdir?

Eğitim ve sertifikasyon F-Gaz yönetmeliğinin en önemli maddesidir. Servis teknisyenlerinin montaj, bakım ve F-Gaz içeren ömrünü tamamlamış cihazlardaki emisyonları nasıl en aza indirecekleri konusunda teorik ve pratik yeterliliklere sahip olmasını amaçlamaktadır.

“Montaj” ne anlam ifade etmektedir?

Sahip olunması gereken minimum yeterliliklere yer veren EC/303/2008 sayılı AB tebliği bu ifadeyi, soğutma sisteminin değişik parçalarını sahada bir araya getirme faaliyetlerini içeren geniş bir aralıkta tanımlamıştır. Florlu sera gazları içermek üzere tasarlanmış sisteme ait iki veya daha fazla elemanın veya devrenin, işletileceği mekanda bir araya getirilmesi süreci olarak değerlendirmiştir.

Yönetmelikte yer alan “bakım ve servis” kelimeleri ne anlama gelmektedir?

EC/303/2008 sayılı tebliğ bakım ve servis işlemlerini; geri kazanım ve sızdırmazlık kontrolü dışında,  florlu sera gazları içeren ve bu amaçla tasarlanmış soğutma sistemlerinin bir ya da birden fazla devre elemanlarının sökülmesi, yeniden montajı ve kaçaklarının onarılması şeklinde tanımlamıştır.

Eğitim ve sertifikasyon zorunluluğu hangi faaliyetleri kapsamaktadır?

Florlu soğutucu akışkan (özellikle HFC) içeren sabit iklimlendirme, soğutma ve ısı pompası sistemleri ile çalışan personelin aşağıdaki faaliyetleri kapsayan uygulamalar için sertifika alma zorunluluğu vardır.

• Montaj
• Sızdırmazlık kontrolü
• Bakım ve servis
• Soğutucu akışkan (soğutkan) geri kazanım
• Devreden çıkarma (ömrünü tamamlamış sistemlerin demontajı)

Not: AB 517/2014 sayılı yeni F-Gaz yönetmeliğinde, frigorifik kasalı kamyonlar ve soğutma sistemi ile donatılmış römorklar da kapsama alınmışlardır.

Yönetmelik kapsamında uygulanması muhtemel eğitim programında neler yer almaktadır?

Eğitim programlarının aşağıdaki başlıkları içermesi beklenmektedir:

• Yönetmelik ve teknik standartlar hakkında bilgi
• Emisyonun önlenmesi
• Florlu sera gazlarının geri kazanımı
• Verilecek sertifikanın kapsayacağı tip ve kapasitedeki cihazlarla güvenli çalışma ilkeleri

Not: 517/2014 tarihli yeni yönetmelikte, F-Gazların kullanımını azaltacak ya da alternatifi olabilecek teknolojiler ve emniyetli çalışma prensipleri hakkında da bilgi verilmesi zorunludur.

Herkes aynı kategoride sertifikaya mı sahip olacak?

Hayır, EC/303/2008 sayılı AB Tebliği, sabit iklimlendirme, soğutma ve ısı pompası sistemleri üzerinde çalışacak personel için düzenlenecek olan sertifikaları faaliyet alanlarını gözeterek dört kategoriye ayırmıştır. Kategori I, gerçekleştirilecek tüm faaliyetleri kapsarken, diğer kategorilerde bazı kısıtlamalar getirilmektedir. Kategoriler aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

Tablo 1 –  F-Gaz sertifikasyon sınıfları

*  < 6 kg – eğer üzerinde servis valfi vb. olmayan hermetik bir sistem ise.

Servis şirketlerinin sertifika alma zorunluluğu var mıdır?

Sabit iklimlendirme, soğutma ve ısı pompası sistemlerine hizmet veren servis şirketlerinin sertifika alma zorunluluğu vardır. Yönetmelik kapsamındaki faaliyetleri üçüncü şahıslar adına gerçekleştiren şirketlerin sertifikalandırılması gerekmektedir. Bu kural, şahıs şirketleri ve limited şirketler için de geçerlidir.

Bu servis şirketlerinde çalışacak teknik elemanların da EC/303/2008’de belirtilen yeterliliklere dayanan sertifikaları olmak zorundadır. Aynı zamanda şirketin, yönetmelikte belirtilen faaliyetleri yürütmeye yeterli sayı ve nitelikte ekipmana sahip olması beklenmektedir.