Mesleki ve Teknik Eğitimde Program Geliştirme
Mesleki ve teknik eğitim sisteminin temel görevi, iş hayatının ihtiyacı olan becereli ve teknik insan gücünü yetiştirmektir. Bilimsel ve teknolojik gelişmeler, işi sürekli farklılaştırmaktadır. İşin farklılaşması, mesleki ve teknik eğitim programlarına dinamik bir nitelik kazandırmaktadır. İş ile birey arasında uyum sağlanabilmesi için programların değişen ihtiyaçlara göre yenilenmesi gerekmektedir. Mesleki eğitimin etkinliği, bireye kazandırılan davranışların, iş hayatının ihtiyaçlarına uygun olmasına bağlıdır [1].
Mesleki ve teknik eğitimde en önemli konulardan biri kuşkusuz “Program Geliştirme”dir. Örnek olarak teknolojik ihtiyaçlara göre geliştirilmiş “mekatronik programı” yeni bir program olup şu şekilde tanımlanmaktadır: “Teknolojinin gelişmesiyle birçok mekanik sistem; elektrik, elektronik ve bilgisayar destekli hale gelmektedir. Bunun sonucu olarak mekanik, elektrik, elektronik, hidrolik, pnömatik ve bilgisayar teknolojilerinin birlikte kullanılması bir zorunluluk halini almıştır. Birbirinden bağımsız gibi görünen ancak hızla gelişen teknoloji ile birlikte pek çok ortamda birbirleriyle etkileşim halinde olan bu farklı teknoloji alanları Mekatronik çatısı altında birleştirilmiştir. Mekatronik, endüstriyel otomasyon amacıyla kontrol sistemleri teknolojisini araştıran yeni ve çağdaş bir bilim dalıdır.” [2].
Program geliştirme bir süreç olup bu sürecin paydaşları; iş dünyası (müşteri), mesleki-teknik eğitim veren kuruluşlar (hizmet üreten birimler) ve mezun öğrencilerdir.
İhtiyaç duyulan bir alanda eğitim programı geliştirmek için daha önce mezun olup sektörde hizmet veren öğrencilerle anketler yapılması, gerçek hayatta talep edilen bilgi ve uygulamaların belirlenmesi için önemlidir.
Yine aynı şekilde iş dünyası ile görüşmeler, anketler yapılmalıdır. İş dünyasından geri dönüş almak genelde çok zor olmaktadır. Çünkü her işveren mesleği kendi bireysel gözlükleri ile görmekte, kendi firmasında gerçekleşen süreçleri düşünerek bir eğitim modeli talep etmektedir. Bu durumda sanayi ve ticaret odalarının meslek komitelerinden yararlanılmalıdır.
Program geliştirme sürecinde mesleki ve teknik eğitim veren öğretim elemanları ile görüşmeler ve bilgi alışverişi yapılmalıdır. Ancak öğretim elemanlarının birçoğu yıllardır edindikleri alışkanlıklar nedeniyle program güncellemelerine ve yeni programlar geliştirilmesine olumlu bakmayabilirler. Sürecin en zor kısmı yeni geliştirilen programlara öğretim elemanlarının uyumlaştırılmasıdır. Dolayısıyla “eğiticilerin eğitimi” çok zor ve sabır gerektiren bir olaydır.
Program geliştirme süreci, çok sayıda alan uzmanının ve eğitimcinin birlikte çalışarak tamamlayabileceği uzun bir yolculuk olup en az 6 ay, en fazla 2 yıl sürebilir. Dolayısıyla ciddi bir parasal kaynağa ihtiyaç vardır. Geliştirilen programların altyapısının da program hedeflerine uygun olarak geliştirilmesi gerekir.
Eğiticilerin eğitimi konusuna önümüzdeki sayı devam edeceğiz. Şimdilik hoşça kalın.
Doç. Dr. Hüseyin BULGURCU
[1] İlhan SEZGİN, Mesleki ve Teknik Eğitimde Program Geliştirme, Nobel Akademik Yayıncılık, 2006.
[2] http://myo.karatekin.edu.tr/mekatronik-programi
