Nitelikli Eleman Krizi Tüm Dünyada Tırmanıyor
Türkiye’de olduğu kadar dünyanın pek çok yerinde nitelikli “ara eleman bulamama” sorunu çığ gibi büyüyor. Almanya’da gençlerin; çırak, kalfa, usta eğitimi tercihlerinden uzaklaştığı söyleniyor. Bayern Tesisat, Isıtma ve İklim Tekniği Derneği Genel Sekreteri Dr. Wolfgang Schwarz, Bild gazetesine verdiği açıklamada, ısı pompası kurulumunda usta ve tesisatçı bulma zorluğuna dikkat çekmiş; tesisat, ısıtma ve iklimlendirme sektöründe her iki çıraktan birinin meslek eğitimini yarıda bıraktığını belirtmişti. Schwarz ayrıca, ısınma sistemlerinin montajıyla ilgili kalifiye işlerde 60 binden fazla işçi eksikliği olduğunu vurgulamıştı.
Almanya’nın 2030 yılına kadar 5 milyon nitelikli iş gücüne ihtiyacı olacağı tahmin ediliyor. Almanya çıkardığı Yeni Nitelikli Göçmenlik Yasası ile bu sorunu aşmayı planlıyor. Almanya Federal İş Ajansı, işgücü piyasasını istikrarlı tutmak için her yıl 400.000 vasıflı işçinin Almanya’ya göç etmesi ve kalması gerektiğini bildiriyor. Oysa 2021'de bu sayı sadece 40.000’de kaldı. 1960'ların yüksek doğum oranına sahip jenerasyonu emekli olduğunda bu sorun daha da büyüyecek.
Ülkemizde 208 üniversite her yıl 1 milyonun üzerinde mezun veriyor. 298 meslek lisemiz bulunuyor. Ama herkes eleman bulma ve iş yerinde kalmasını sağlama konusunda ciddi bir sorun olduğunu kabul ediyor.
TİM Başkanı Mustafa Gültepe yeni jenerasyonun emek yoğun işlerden uzaklaştığını, çok kısa sürede terfi beklentileri içinde olduğunu söylüyor ve okullar, kamu ve sanayinin güçlü bir işbirliği içinde olacağı kapsamlı bir çalıştay yapılması gereğine dikkat çekiyor. TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken MYK ile birlikte meslek liseleri için hızlandırılmış bir eğitim programının gerekli olduğunu öne sürüyor. ATO Başkanı Gürsel Baran, kamunun istihdam deposu olduğu algısı yıkılmadan özel sektörün işçi bulma sorununun çözülemeyeceğini söylüyor. Baran, kamudaki ücretlerin, düşük kârlılığa sahip özel sektörlerin üzerinde oluşu, iş başvurularında ücret beklentilerini yükselttiği, bunun ise ülke gerçeği ile örtüşmediğine dikkat çekti. Gebze Ticaret Odası Başkanı Abdurrahman Aslantaş da günümüz ekonomisinin sorunlarının ilk sırasına eleman ihtiyacını koydu.
Bu sorunun kaynakları konusunda söylenen pek çok şey var… Bunların başında meslek liselerinin algısının “itibarsızlığı” geliyor. Bu nedenle meslek liselerine itibar kazandırılması için vakit kaybetmeden harekete geçilmesi gerekiyor. Sektörde teknik eleman olarak çalışarak maddi ve manevi başarılar kazanmış rol modellerin bu eğitimi seçecek gençlerle sıkça bir araya gelebilmesi, önerilenler arasında. Tabi ki meslek liselerindeki eğitim kalitesinin, bunun için de eğitimci kalitesinin artırılması da bir o kadar önem verilen iyileştirme yöntemi olarak gösteriliyor. Meslek lisesi sayılarının artırılması, uzun staj uygulamalarının artırılması da iyileştirme önerileri arasında.
Bir de “ara eleman” nitelemesinden derhal vazgeçilmesi isteniyor. “Ara eleman” ifadesinin başlı başına mesleği “küçümsettiğini” düşünenler azınlıkta değil. Bu söylem devam ettikçe gençlerin gönlündeki aslan “ana eleman” olacak.
ISK TEKNİK
“Cumhuriyetimizin 100. Yaşı kutlu olsun ve gelecek 100 yılımıza ışık tutsun…”
