Kompresörde Onaylanmamış Soğutucu Akışkan Kullanmanın Riskleri

Kompresörler birbirinden farklıdır, her modelin kendine has özellikleri vardır ve belirli uygulamalar için geliştirilmiştir.
Doğru kullanımı için ilk olarak göz önüne alınması gereken şey: uygulamanın gerektirdiği basınçtır: Düşük, orta veya yüksek basınç. Bir de uygulamaya göre sıkıştırma sisteminin türü belirlenmelidir: Rotary, piston, scroll gibi. Tüm bu özellikler, soğutma sisteminin en yüksek performansına ulaşması için üretici tarafından dizayn edilmiştir. Temel özelliklere ek olarak, seçilen kompresörle çalışması onaylanan soğutucu akışkanların seviye göstergesine de dikkat edilmesi gerekir. Piyasada bulunan soğutucu akışkanların fiziksel ve kimyasal özellikleri incelenir ve kompresörün özellikleri ile karşılaştırılır. Üretici, bir veya daha fazla soğutucu akışkanı seçerken, bu akışkanın kullanılan yağlama yağı ile de uyumlu olacağını garanti eder. Onaylanmamış bir soğutucu akışkan kullanıldığında riskler listesi uzundur. 

Yağ ile Karışabilirlik 
Sıvı ve yağlayıcının uyumlu olması gerekir, aksi takdirde yağın sistemde dolaşıp kompresöre geri dönecek uygun viskoziteye sahip olmaması riski vardır. Bu, örneğin, R-134a soğutucu akışkanı ve bir madeni yağda, yukarıda açıklanan arızaya ek olarak, sistemde yağ birikmesine neden olur, (örneğin evaporatörde), bunun da sonucu olarak ısı değişim kapasitesini azaltabilir.

Kompresöre Aşırı Yük 
Soğutucu akışkanın yanlış kullanımından kaynaklanan bir diğer risk; yüksek basınçlarda şaftta ve kompresör valf sisteminde arızalara yol açabilmesidir. Diğer bir nokta ise, bazı soğutucu akışkanların yüksek basınçlarından dolayı kompresörü çalıştırmak zor olabilir, motor torku yetersiz kalabilir.

Kompresörün Aşırı Isınması 
Bazı soğutucu akışkanlar daha yüksek tahliye sıcaklıklarına sahip olduğundan, mekanik ve elektrikli parçalar (yanma ve erime) için risk oluşturmasının yanı sıra, tahliye sıcaklığındaki artış nedeniyle sistemin bütününde verimsizliğe neden olabilir.

Alevlenebilir Soğutucu Akışkanlar 
Yanıcı soğutucu akışkanlar kullanan bir kompresör geliştirirken üretici, birçok komponentin yanmazlık konusunda sıkı onay testlerine tabi tutularak sertifikalandırılmış olmasına dikkat eder. Yanabilir tip soğutucu akışkan için geliştirilmemiş bir kompresörde bu tip bir soğutucu akışkan kullanımı, şebekenin ve cihazın elektrik sisteminin hasar görmesi, kıvılcım üretip yangın çıkmasına neden olması ciddi bir riskleri vardır. 

Şarj Yöntemi  
Farklı soğutucu akışkanların farklı şarj yöntemleri vardır, bazıları sıvı halde yüklenmelidir ve bu nedenle asla doğrudan kompresör emişine yüklenmemelidir. Aksi takdirde sıkıştırma sisteminin arızalanma riski vardır. Diğerleri kompresör için risk oluşturmadan gaz halinde enjekte edilmelidir.

Yük 
Üreticinin izni olmadan soğutucu akışkan değişimi, soğutucu yükündeki farklılık nedeniyle soğutma sisteminde verimsizliğe neden olabilir. Soğutucu akışkan değiştirilirken yükün yeniden değerlendirilmesi gerekir, belirli bir soğutucu akışkan için bir sistemde başlangıçta belirlenen miktar, başka bir soğutucu akışkan ile kullanıldığında farklı olacaktır. Ayrıca, yanlış yükler verimi düşürür ve hatta sistemde kalıcı hasara neden olabilir.

Tecumseh araştırmacısı Eduardo Falcetti, R-134a ve R-600a soğutucu akışkanları arasında bir karşılaştırmadan bahsediyor: “R-134a daha yüksek çalışma basınçlarına sahiptir ve örneğin R-600a'lı bir sistemde kullanılırsa aşırı ısınmaya ve aşırı yüklenmeye neden olarak yataklarda ve kompresörün diğer parçalarında aşınmaya yol açabilir. Ayrıca, elektrikli bileşenlerde ve soğutucu akışkan yükünde de farklılıklar var: izobütan (R-600a) ile soğutucu akışkan miktarı çok daha düşüktür. Elbette, artık satılmayan veya kolayca bulunamayan soğutucu akışkanların sahada değiştirilmesi için özel olarak geliştirilmiş, soğutucu akışkanlar da (diğerlerinin yanı sıra R-407C, R-448A, R-449A) vardır. Ancak, herhangi bir risk ve/veya hasardan kaçınmak için soğutucu akışkanı kullanmadan önce daima kompresör üreticisine danışılmalıdır.

Kaynak: https://www.tecumseh.com/en/na/library/guidelines-and-recommendations
Danışma: https://www.frigoterm.com.tr