Yoğuşmalı Kazanlar ve Merkezi Isıtma Sistemleri - Cihaz ile Tesisat Arasında Uyumsuzluk
Yazan: Yücel Yorulmaz,
TESİDER (Tesisat Teknolojileri Eğitim ve Araştırma Derneği) Başkanı
İlk yazımızda bahsettiğimiz ikinci konumuz ise yoğuşmalı kazanlar ile tesisat arasındaki uyumsuzluktu. Uygulamalarda görülen en büyük problem, tesisatta kullanılan malzemelerle cihazı oluşturan malzemeler arasındaki uyumsuzluktur. Bunu birkaç örnek ile açıklamaya çalışalım.
Eski diye tabir edebileceğimiz ısıtma tesisatlarının yenilenmesi sırasında veya cihaz değişimlerinde genellikle yapılan işlem, cihazların değiştirilmesi ve cihazlara uygun tesisat donanımlarının tesisata eklenmesidir. Dikkat edilmeyen durum ise mevcut tesisatın durumudur. Oksijen bariyersiz yerden ısıtma sistemine sahip tesisatlara paslanmaz çelik eşanjörlü veya Al-Si-Mg eşanjörlü yoğuşmalı kazanlar direkt bağlanmamalıdır. Muhakkak cihaz ile tesisat arasına bir plaka tipi eşanjör konularak iki ayrı devre oluşturulmalıdır. Oluşturulmadığı takdirde çok kısa süre içerisinde yoğuşmalı cihazların eşanjörleri tıkanacak veya delinecektir. Bu durum, montaj ve kullanma kılavuzlarında belirtilmektedir. Ayrıca oksijen geçiren plastik boru ile yapılan tesisatlarda da aynı durum söz konusudur. Bu durumda bazı üretici firmalar çamur ayrıştırıcı kullanıp plaka tipi eşanjör kullanmamaktadırlar.
Bir diğer konu, tesisatta kullanılan demir borulardır. Demir boru tesisatlarda da bu tür cihazlar kullanılacaksa demir tozlarına ve partiküllerine karşı önlem alınmalıdır. Alınmadığı takdirde yine kısa sürelerde eşanjörde tıkanmalar ve delinmeler söz konusu olabilecektir. Bu gibi tesisat için ya manyetik filtre kullanılmalıdır ya da tesisat plaka tipi eşanjör ile ayrılmalıdır.
Tesisatla ilgili durumlarda yukarıda belirtilen önlemler alındığı takdirde yoğuşmalı kazanlarınız sorunsuz şekilde çalışacaktır fakat kullanma ve montaj konusunda belirtilen kurallara uyulmadığı takdirde çok kısa sürelerde cihazlarla ilgili sorunlar yaşanır ve bunun sonucunda da “yoğuşmalı cihazlar sorunlu cihazlardır” algısı oluşur.
Son örneğimiz ise tesisatların son noktalarında cihazların ürettiği ısıyı ortama yayan radyatörler ile ilgili olacaktır. Yoğuşmalı cihazların genelinde kullanılan paslanmaz çelik ve Al-Si-Mg eşanjörler, malzeme özelliklerinden dolayı alüminyum radyatörler ile direkt olarak bağlanmamalı, en basit olarak tesisat ayırıcı plaka tipi eşanjör ile ayrılmalıdır. Şayet ayrılmaz ise alüminyum radyatör molekülleri su ile eşanjöre taşınarak yani elektroliz olarak alüminyum radyatörün incelmesine ve belli zaman sonra delinmesine veya yoğuşmalı kazan eşanjörlerin tıkanmasına sebep olacaktır.
Sonuç olarak; yoğuşmalı cihazlar ve kazanlar yüksek verimlilik üzerine inşa edilmiştir. Gaz tasarrufu sağlayan ülkemiz gibi dışa bağımlı ülkeler için son derece önemli olan bu tasarruflu cihazları tercih ederken, kullanma ve montaj kılavuzundaki kuralları dikkate almalıyız. Almadığımız takdirde ithal edilen bu ürünlerde yapılan her müdahale, ülke kaynaklarının yurtdışına akması anlamını taşıyacaktır.
